VÕ SƯ PHẠM QUANG LONG VÀ VOVINAM

Võ Sư Phạm Quang Long hiện đang là phó Chủ tịch Liên đoàn Vovinam - Việt võ đạo Hà Nội, người đã có công xây dựng nên một hệ thống Vovinam vững chắc và phát triển mạnh tại các tỉnh phía Bắc nước ta. Bài viết này sẽ giúp những ai quan tâm tới môn võ của dân tộc hiểu hơn nữa về Thầy, về Vovinam.

Rất nhiều người đã thật bất ngờ khi biết được thương hiệu Vovinam (Việt võ đạo) đã có lịch sử gần 70 năm tồn tại và càng ngạc nhiên hơn khi nền móng của môn võ mang đậm dấu ấn Việt Nam đã có mặt tại 40 quốc gia trên thế giới.
Một hình ảnh mới về bản lĩnh và tinh thần Việt Nam đã được biết bao người như Phạm Quang Long âm thầm công hiến, lặng lẽ hy sinh để thăng hoa một khía cạnh văn hóa Việt tưởng chừng như rất giản đơn là võ thuật đi khắp muôn nơi.
- Từ một thương hiệu võ.
Nhưng lịch sử còn ghi lại, môn phái Vovinam - Việt võ đạo do Cố võ sư Nguyễn Lộc (1912 - 1960) sáng lập từ năm 1938 tại Hà Nội. Tâm nguyện và hoài bão của ông là đào tạo một thế hệ thanh niên có sức khỏe, có ý chí, nghị lực và lòng can đảm để sống hữu ích cho chính mình, cho dân tộc và nhân loại. Cụ Nguyễn Lộc - Võ sư sáng tổ của môn phái Vovinam sinh ngày 8 - 4 -1912 tại làng Hữu Bằng, huyện Thạch Thất, Sơn Tây. Ông lớn lên trong thảm cảnh nước mất nhà tan. Giữa lúc các nhà chí sĩ yêu nước ngày đêm vận động, cổ suý tinh thần yêu nước trong quốc dân để thúc đẩy thanh niên vào con đường cách mạng, thì thầy giáo Nguyễn Lộc lại âm thầm theo đuổi con đường riêng thể hiện tấm lòng và chí khí của mình..
Võ sư Phạm Quang Long, Tổng thư k‎ý Liên đoàn Vovinam cho biết: "Khác với những trí sĩ cùng thời mang trong mình hoài bão cứu nước và mỗi người làm nên một chuyện để đời... thầy tôi quan niệm muốn đưa cuộc cách mạng dân tộc đến chỗ thành tựu, cần gây cho thanh niên một ý thức cách mạng, một tinh thần quật cường, một nghị lực quả cảm song song với một thân thể đanh thép, vững chắc, sức mạnh dẻo dai, có đầy đủ khả năng tự vệ. Chính nhờ hoài bão lớn ấy, là một Võ Sư ngoài việc trau dồi học vấn và đạo đức, ông còn nỗ lực sưu tầm học hỏi, luyện tập hầu hết các môn võ thuật và nhận thấy nếu chỉ đem phổ biến một phương pháp nào đó với thể trạng mảnh khảnh nhỏ bé của người Việt thì khó đạt kết quả như ý. Vovinam ra đời từ đó". Năm 1938 sau bao nhiêu năm trường nghiên cứu khổ luyện, Võ Sư Nguyễn Lộc bí mật đem Vovinam ra huấn luyện cho một số thân hữu cùng lứa tuổi. Ngót một năm sau, mùa thu năm 1939, ông đem lớp võ sinh đầu tiên công khai ra mắt dân chúng tại Nhà hát lớn Hà Nội.
Từ đó, Vovinam trở thành môn phái võ riêng của Việt Nam, châm ngòi cho phong trào công khai chống Pháp trong thanh niên Hà Nội nói riêng và quảng đại quần chúng nói chung. Đi học Vovinam trở thành niềm tự hào của người dân Việt Nam sống dưới ách thuộc địa. Sự hâm mộ Vovinam bộc lộ bằng những khẩu hiệu: không học Vovinam không phải là người yêu nước.
Sau này, võ sư Nguyễn Lộc vào Sài Gòn gây dựng phong trào và thành lập Việt Nam Võ Sĩ Đoàn. Ông mất năm 1960, an táng tại Sài Gòn, sau khi trao quyền trưởng môn cho môn đệ trưởng tràng - võ sư Lê Sáng.
- Đạo diễn phim quyết đưa võ việt ra thế giới
Vovinam trọng danh dự, đặc biệt khi đó lại là danh dự của tổ quốc Việt Nam. Những môn sinh Vovinam trong đời sống hàng ngày rất hiền lành, nhã nhặn như tính cách bao người Việt khác song khi bắt buộc mang danh dân tộc và môn phái để chiến đấu thì chỉ có thể chiến thắng vinh quang hoặc chết vẻ vang chứ không chịu làm nhục quốc thể và tổn thương danh dự môn phái. Xuất phát từ tinh thần bất khuất đó, Vovinam đã lấy môn vật và võ cổ truyền Việt Nam làm nòng cốt, khai thác tinh hoa võ thuật đã có trên thế giới để sáng tạo thành môn phái riêng. "Người Nhật có tinh thần võ sĩ đạo, Hàn quốc có Taekwondo và Trung Quốc thì có Wushu tại sao với một đất nước có truyền thống lịch sử vẻ vang như chúng ta lại không thành lập những gì cho riêng mình" - Võ sư Phạm Quang Long bắt đầu dẫn dắt câu chuyện như vậy để nói thêm về trên bình diện quốc tế, Liên đoàn Vovinam được sáng lập từ tháng 8 - 1996, phổ biến ở 25 quốc gia với hơn 200.000 môn sinh thường xuyên luyện tập. Hiện nay, trên thế giới có tới 40 quốc gia có liên đoàn Vovinam và Vovinam trở thành môn võ yêu thích của đông đảo võ sinh trên thế giới theo luyện và thi đấu. Trong đó phong trào Vovinam phát triển mạnh mẽ nhất ở Liên bang Nga và các nước cộng hoà thuộc Liên Xô cũ, Pháp...
Cũng thật bất ngờ và l‎ý thú khi biết đời thường của võ sư Phạm Quang Long lại là một đạo diễn điện ảnh khá tên tuổi. Bộ phim đầu tay cho thiếu nhi "Hoàng tử đã tới" do chính anh viết kịch bản và đạo diễn. Công việc của một đạo diễn phim đã đưa Phạm Quang Long trở về với nghiệp võ, niềm đam mê yêu thích từ bé. Mơ ước xây dựng được những bộ phim về võ thuật của Việt Nam hấp dẫn người xem. Phạm Quang Long mở võ đường dạy Vovinam và là người đã chiêu sinh khoá đầu tiên huấn luyện Cascadeur đầu tiên tại trường Sân khấu Điện ảnh. Năm 1994, Hà Nội thành lập Câu lạc bộ Cascadeur đầu tiên do chính anh làm chủ nhiệm. Từ bấy đến nay, CLB đã có khoảng 2000 võ sinh theo học môn Vovinam - Việt võ đạo và chọn được 20 võ sinh điêu luyện hành nghề Cascadeur. Đây chính là đội ngũ Cascadeur chuyên nghiệp đầu tiên của điện ảnh nước nhà.
Nhưng cái máu lang thang của chàng lãng tử Hà thành chưa dừng ở đó. Năm 1998, võ sư Phạm Quang Long sang Nga học khoá đạo diễn nâng cao. Cũng chính tại đây, chàng trai trẻ này đã dày công phát triển và xây dựng phong trào Vovinam trên đất bạn. Với niềm đam mê Vovinam, anh đã cùng đội ngũ am hiểu về thể thao xây dựng phong trào luyện tập. Nhờ vậy Vovinam bước đầu bám rễ tại các nước Cộng hoà thuộc Liên Xô cũ. Trước sự lớn mạnh của phong trào, Bộ tư pháp Liên bang Nga đã cấp giấy phép cho Liên đoàn Vovinam hoạt động. Lãnh đạo chủ chốt của Liên đoàn có võ sư Phạm Quang Long là giám đốc kỹ thuật.
Hằng năm, ngoài các giải tỉnh, Liên đoàn còn tổ chức giải Vô địch Vovinam toàn nước Nga, thu hút hàng ngàn thanh niên Nga tham gia thi đấu. Nung nấu một quyết tâm xây dựng lại Vovinam, năm 2005 võ sư Phạm Quang Long trở về nước cùng các cộng sự và môn sinh yêu qúy Vovinam đã bắt tay vào việc truyền bá, phát triển Vovinam trong cộng đồng. Anh tâm sự: "Nhiều người nước ngoài đã hỏi tôi, Hàn Quốc có Taekwondo, Nhật có Karate, trong khi đó Việt Nam có Vovinam, một môn võ đặc sắc, lại mang tính thể thao cao, không hề thua kém bất cứ môn phái nào sao các bạn không xây dựng phát triển thành quốc võ của dân tộc. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về điều này. Anh em trong ban huấn luyện chúng tôi sẽ cố gắng đến mức cao nhất làm sao để truyền bá cho mọi người hiểu về Vovinam và khi nhắc đến Vovinam là nhắc đến tinh thần thượng võ của dân tộc, là niềm tự hào của người Việt Nam".
Đến nay, Vovinam đã phát triển lớn mạnh trong nước và nước ngoài, được nghành Thể dục Thể thao chú trọng phát huy và quảng bá. Vovinam là môn phái võ Việt Nam duy nhất có hệ thống các giải thi đấu chính thức của Hội khoẻ Phủ Đổng và Đại hội Thể dục Thể thao toàn quốc. Các vận động viên Vovinam - Việt võ đạo đạt thành tích cao cũng được Uỷ ban Thể dục Thể thao phong cấp kiện tướng như các môn thể thao khác. Trên thế giới, Vovinam đã được phổ biến ở hầu hết các châu lục. Các giải vô địch trên thế giới cũng như nhiều giải quốc tế Vovinam - Việt võ đạo cũng đã được tổ chức.
Thành công mới đây nhất của Vovinam - Việt võ đạo là nhân dịp Uỷ ban Olympic Việt Nam sang họp Hội đồng thể thao Đông Nam á tại Thái Lan vừa qua, môn võ Vovinam đã được giới thiệu nhằm thuyết phục các nước trong khu vực ủng hộ để đưa vào thi đấu chính thức tại Asian Indoor Games 2009. Về cơ bản buổi thuyết trình và giới thiệu đã thành công tốt đẹp. Hiện nay, Lào, Campuchia, đã gửi huấn luyện viên sang tập huấn Vovinam tại Hà Nội để chuẩn bị cho Asia Indoor Games 3 sắp tới.
Vẫn bằng nỗ lực của mình, hiện tại Long đã và đang đưa Vovinam vào giảng dạy trong hệ thống giáo dục nhà trường trên địa bàn Hà Nội, trở thành một môn học thể chất cho học sinh, sinh viên để thế hệ trẻ thêm thấm nhuần tư tưởng học Vovinam là yêu nước, là tự hào dân tộc. Hiện nay có trên 10 trường trung học và đại học đưa Vovinam vào giảng dạy. Sắp tới mô hình này sẽ còn được nhân rộng trong trường học để cho các em học sinh ngoài việc học văn hoá còn được rèn luyện bản lĩnh, chí khí và sức mạnh, lòng tự tôn dân tộc thông qua võ thuật của người Việt Nam. Sống và công hiến vì cộng đồng đó cũng là tinh thần cao qu‎y mà tổ sư Vovinam muốn truyền đạt