PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN ÐÒN CĂN BẢN
1. ÐÒN CĂN BẢN LÀ GÌ?
Ðòn căn bản là những kỹ thuật tấn công và phòng thủ đơn lẻ gồm sự tránh né, gạt đỡ, đón bắt, các kỹ thuật đấm, đá, tấn….
Gọi là đòn căn bản vì qua nội dung này người tập được trang bị một kiến thức căn bản về kỹ thuật dùng sức trong chiến đấu, nắm vững các nguyên tắc tránh né, gạt đỡ và phản công vào chỗ hở của đối phương, dần dần hoàn thiện một phản xạ tốt cho thân, thủ, bộ pháp, hình thành một nền tảng vững chắc về thể chất và tư duy làm bàn đạp cho ngưới tập tiến sâu vào nền võ học.
2. HƯỚNG TẤN CÔNG VÀ NGUYÊN TẮC TRÁNH NÉ
Trong võ thuật, các thế đánh thể hiện ở nhiều dạng, nhiều kiểu, mang nhiều tên gọi khác nhau của nhiều môn phái khác nhau, nhưng nhìn trung vẫn không ngoài những hướng sau đây:
Từ trước tới (hướng trực diện. Như đấm thẳng, đấm thấp, đạp, đạp lái, chém số 3, 4).
Từ trên xuống (như: đấm búa, bật ngược).
Từ dưới lên (như đấm múc, đá thẳng).
Từ ngoài vào (như đấm móc, đấm lao, đá tạt, đá cạnh, đá móc gót, ...
Nếu cô đọng lại sẽ còn hai hướng:
Hướng trực diện (trong ra, trên xuống, dưới lên).
Hướng vòng (ngoài vào).
Cho nên khi gặp một đòn công theo hướng trực diện ta sẽ tránh sang một bên (phải hoặc trái) và khi gặp một đòn tấn công thuộc hướng vòng sẽ tránh bằng cách tiếp cận.
Như vậy ta có 3 trường hợp cơ bản về nguyên tắc tránh né. Tưởng tượng ta đứng trên 2 trục ngang dọc (giao điểm như hình dấu cộng + ).
- Khi bị tấn công trực diện bằng tay hay chân phải: ta tránh về hướng cánh phải của đối phương: *+
Sở dĩ chọn hướng tránh này là để thoát được mũi tấn công và ta ở vào thế tối ưu, tránh được những đòn kế tiếp thuộc bên trái của đối phương.
- Trường hợp khi bị tấn công trực diện bằng tay (chân) trái: ta tránh về phía trái của đối phương bằng cách di chuyển chân phải trên đường thẳng song song với trục ngang: +*
- Khi bị tấn công bằng đường vòng: Ta tránh né bằng cách tiến thẳng vào đối phương.
Sự cô đọng hướng tấn công giúp ta dễ dàng xác định hướng tránh đòn và rút ra nguyên tắc:
Công vòng: Tránh thẳng vào trong.
Công thẳng: Tránh ngang cùng phía.
Một phương pháp tránh né ngoại lệ khác dùng trong trường hợp bị tấn công trực diện là xoay tròn để hất bạt chân (hoặc tay) đối phương ra ngoài như lối phản đạp phải và trái số 1, và có trường hợp tấn công theo đường vòng nhưng chếch 45 độ như đấm lao thì ta không áp dụng phản như đấm móc được mà phải luồn đầu và tiến vào tiếp cận.
3. YÊU CẦU HUẤN LUYỆN
Mục tiêu đề ra là người HLV phải làm sao cho võ sinh đạt được 2 yêu cầu:
Phải hiểu cặn kẽ từng kỹ thuật một, từ cách tránh né, gạt đỡ, đón bắt, tấn công vào chỗ hở của đối phương. Cho phép võ sinh đặt nhiều câu hỏi tại sao và giải thích thật hợp lý. Nếu không, tất cả sẽ như mớ bòng bong, rối trí người tập.
Ðộng tác phải trở thành phản xạ, qua các bài tập từ dễ đến khó, nhanh mắt, lẹ tay, vững vàng. Mỗi kỹ thuật phải đạt 3 yếu tố: Nhanh, Mạnh, Chính xác.
4. BỐN BƯỚC THỰC HIỆN
- Thuộc đòn:
Trong khi thực hành động tác nên giải thích thật rõ ràng và xoáy vào trọng tâm của kỹ thuật, tránh nói nhiều, lan man, lạc đề. Cần có người ra đòn cho ta thực hiện phản công để võ sinh được nhìn thấy cụ thể. Sau đó ta chia kỹ thuật này thành nhiều động tác và thực hiện một mình (tưởng tượng có người ra đòn). Cho võ sinh tập đồng loạt như vậy cho đến khi thuộc.
- Thực hành chậm:
Cho võ sinh xoay đôi vào nhau, kỹ thuật được thực hiện chậm, đòn phát trúng đích.
Ví dụ: Tập đòn phản đấm thẳng phải
đấm thẳng phải chạm vào cằm B (B đứng yên)
B di chuyển chân trái sang phía trái của mình (đinh tấn) tay phải gạt lối số 1. (Mép tay chạm vào cườm tay đối phương)
B chém trái lối số 1 vào tầm mặt đối phương
B đấm thấp phải vào sườn đối phương
Nhắc nhở võ sinh khi phát đòn tay chân phải vận lực đầy đủ (mặc dù đánh chậm) và phải đánh trúng đích (vừa chạm mục tiêu); đổi bên sau một lần phản đòn để tâm lý người tập được hưng phấn.
- Ðộng tác nhanh dần :
Sau khi võ sinh đã tương đối thuần thục, ta cho tăng tốc độ luyện tập bằng cách ghép 2 động tác thực hiện trong một lời hô, sau đó ghép 3 và 4 động tác.
Cuối cùng của bước này là mỗi bên phải thực hiện toàn bộ kỹ thuật trong một tiếng đếm.
Một : A đánh
Hai : B đánh
- Luyện phản xạ :
Hãy tạo lực để cho giữa hệ thần kinh thị giác và thần kinh vận động không có khoảng cách thời gian kể từ khi phát hiện cho đến lúc thực hiện. Có nghĩa là để người tập tự quan sát và có phản công kịp lúc.
Nên hướng dẫn người tập quan sát đối phương trong vùng tam giác đôi mắt và hai đầu vai, vì những điểm này giúp ta phát hiện được hướng và tính chất của sự tấn công một cách dễ dàng.
Người HLV không cần phát hiệu lệnh Một, hai để thị giác của võ sinh không được thính giác trợ giúp và chỉ cần nói tên của kỹ thuật như đấm thẳng phải, đấm móc phải .... Rồi để cho hai bên tự tập, mỗi bên ra đòn một lần.
HLV đi chỉnh sửa cho từng cặp mà không ảnh hưởng đến không khí luyện tập
Lượng vận động của võ sinh không bị gò bó, nhiều hoặc ít quá, mà phù hợp vào sức chịu đựng của từng người.
Có sự ganh đua gây không khí hào hứng luyện tập, học mà vui, vui mà học.
Thị giác của người tập nhạy bén dần nhờ sự tập trung quan sát phân biệt được hướng phát đòn của đối phương.
Trong lúc luyện tập nội dung này không nên cho võ sinh té ngã, vì thế sẽ gây ra tình trạng thiếu tập trung vào trọng tâm rèn luyện và dễ xảy ra tai nạn, ảnh hưởng đến tâm lý chung của cả lớp. Khuyến khích võ sinh nên ra đòn như thật, không nên đánh quá yếu.