Nguyễn Lữ sáng lập Hùng Kê như thế nào?

Năm 2004, tại Liên hoan võ thuật truyền thống thế giới tổ chức tại Hàn Quốc, Hùng Kê quyền tạo nên một tiếng vang lớn trước sự chứng kiến và tham dự của hơn 70 môn phái võ thuật trên khắp thế giới. Người có công lớn nhất trong việc giữ gìn, truyền bá môn võ truyền thống độc đáo này chính là lão võ sư Ngô Bông (Quảng Ngãi) - người được giới võ học công nhận là truyền nhân chính hiệu của bài quyền...

Hùng Kê quyền (nói nôm na là võ gà), bài quyền với những chiêu thức được hình thành từ thế giới gà chọi. Tương truyền rằng người sáng lập nên Hùng Kê quyền chính là Đông Định Vương Nguyễn Lữ, người em út trong nhóm Tây Sơn Tam Kiệt (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ)...

Sư tổ Hùng Kê quyền

Theo sách Võ nhân Bình Định của Quách Tấn - Quách Giao: "Nguyễn Lữ vốn người mảnh khảnh, tính nết hiền hòa, ưa thanh tịnh. Khác với hai anh, ông theo học văn nhiều hơn võ. Tuy nhiên, ông cũng đã học hết các môn võ và chuyên đề môn miên quyền... Nguyễn Lữ được thầy giáo Hiến (thầy Trương Văn Hiến, một bậc trượng phu văn võ song toàn, từ xứ Nghệ An lưu lạc vào đất An Thái, nay thuộc xã Nhơn Phúc, huyện An Nhơn, Bình Định) chân truyền cho môn miên quyền...

Đất nước có chiến tranh thì việc tu luyện võ học, nâng cao khả năng phòng vệ để bảo vệ biên cương luôn là nhu cầu bức thiết và được đề cao. Theo yêu cầu của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn lúc bấy giờ, phải làm sao trong thời gian ngắn huấn luyện cho các nghĩa quân Tây Sơn tinh thông võ nghệ theo phương châm: Yếu có thể đánh mạnh/Thấp có thể đánh cao/Nhỏ có thể đánh lớn/Ít có thể đánh nhiều. Và yêu cầu bức thiết đó đã khiến Nguyễn Lữ không thể thờ ơ.

Chuyện kể rằng, khi 3 anh em nhà Tây Sơn bí mật chiêu mộ anh hùng hào kiệt về tụ nghĩa, một lần nọ lúc xem 2 chú gà chọi nhau vào dịp Tết, trong đó có một con nhỏ hơn đối thủ nhưng biết vận dụng yếu thế "nhỏ con" của mình để triệt hạ đối phương.

Bằng thiên tư võ thuật của mình, Nguyễn Lữ đã thị sát, nghiền ngẫm, nghiên cứu các thế đá ào ạt tấn công của con gà lớn với cái thế chống đỡ của con gà nhỏ thường chui luồn, xỏ vỉa để rồi tạo ra các thế lặn hụp, tránh né đến phản công. Cuối cùng ông đã chắt lọc, sáng tạo ra bài quyền mang tên Hùng Kê quyền.

Cùng thời gian này, người anh hùng áo vải cờ đào Quang Trung - Nguyễn Huệ vang danh với môn Nghiêm thương, Tứ Môn kiếm, Tứ Môn côn - những môn võ sử dụng binh khí rất đặc thù. Còn nữ tướng Bùi Thị Xuân lại nổi tiếng với bộ Tuyết Hoa Song kiếm và Song Phượng kiếm...

Oai phong võ gà

Ngay sau khi ra đời, Hùng Kê quyền lập tức được các nghĩa quân Tây Sơn tập luyện và ứng dụng rộng rãi bởi tính hiệu quả của nó. Sự lợi hại của Hùng Kê quyền đã được các anh hùng hào kiệt trong giới võ lâm đương thời nể phục. Tương truyền, một võ sư Thiếu Lâm muốn khảo chừng uy lực của Hùng Kê quyền đã tìm đến Tổ sư bài quyền này khích bác: Đến như hổ báo kia đã hùng chưa mà kê dám xưng hùng?

Khi ấy Nguyễn Nhạc vốn đang chiêu hiền đãi sĩ, trong nhà có rất nhiều hào kiệt, không muốn mất hòa khí đang gây dựng nên bảo em (Nguyễn Lữ) cố ý tránh né, nhưng vị võ sư nọ vẫn một mực muốn so tài. Cực chẳng đã, cuối cùng Nguyễn Lữ đành nhận lời giao đấu.

Vào trận, trường quyền của vị võ sư như giông bão liên hồi phủ xuống nhưng Nguyễn Lữ vẫn cứ ung dung xuyên qua xuyên lại nhanh nhẹn trước một con gà lớn hung hãn nhưng chậm chạp.

Suốt 1 canh giờ, quyền của vị võ sư không đụng được vào áo của Nguyễn Lữ. Vào khoảnh khắc khi đối thủ lộ sơ hở, Nguyễn Lữ với một chiêu duy nhất, ông đã làm cho đối phương bị "nốc ao". Đến lúc đó, kẻ thách đấu mới hoàn toàn tâm phục, khẩu phục...

Cuối tháng 9/2004, tại Liên hoan võ thuật truyền thống tổ chức tại Chungji (Hàn Quốc), danh trấn giang hồ của Hùng Kê quyền một lần nữa lại được khẳng định qua sự biểu diễn điêu luyện của lão võ sư Ngô Bông - lúc ấy đã 76 tuổi - trước sự tham dự và chứng kiến của hơn 70 môn phái võ thuật toàn cầu.