Đôi nét về Võ sư chưởng môn Lê Sáng

Đôi nét về Võ sư chưởng môn Lê Sáng (1920 -2010)

Nguyên quán ở tỉnh Thanh Hóa, võ sư Lê Sáng chào đời vào mùa thu năm 1920 tại căn nhà bên bờ hồ Trúc Bạch ( Hà Nội). Ông là trưởng nam của cụ ông Lê Văn Hiển tự Đức Quang (1887-1959) và cụ bà Nguyễn Thị Mùi (1887-1993). Hai người em gái của võ sư là Lê Thị Xuất và Lê Thị Hương.
Vào năm 1939, sau một cơn bạo bệnh nên đôi chân đi đứng khó khăn, nghe theo lời khuyên của mẹ, võ sư Lê Sáng đã tìm thầy học võ với mục đích rèn luyện cho đôi chân cứng cáp và thân thể khỏe mạnh. Duyên may đưa đẩy ông đến với lớp Vovinam tại trường Sư phạm(Ecole Normale) Hà Nội do cố võ sư sáng tổ Nguyễn Lộc trực tiếp giảng dạy vào mùa xuân năm 1940. Có tố chất, thông minh, chịu khó học hỏi và chuyên cần luyện tập, ông sớm cải thiện tình trạng sức khỏe và tiến bộ nhanh trên bước đường võ nghệ. Chỉ vài năm sau, ông được võ sư sáng tổ cho tham gia huấn luyện tại Hà Nội. Từ đó, ông luôn gắn bó với võ sư sáng tổ như anh em ruột thịt, cùng đồng lao cộng khổ và từng theo chân võ sư sáng tổ đi dạy Vovinam ở nhiều nơi như : huyện Thạch Thất (tỉnh Sơn Tây, nay thuộc tỉnh Hà Tây); tỉnh Phú Thọ; Chuế Lưu, Đan Hà, Đan Phú (tỉnh Yên Bái); Me Đồi (tỉnh Vĩnh Yên)…
Tháng 7 năm 1954, ông cùng võ sư sáng tổ vào Sài Gòn. Tại đây, ông được phân công mở các lớp Vovinam ở đường Avigateur Garros (nay là đường Thủ Khoa Huân), Hiến binh QG Sài Gòn và Trung tâm Huấn luyện Hiến Binh ở Thủ Đức. Đến năm Đinh Dậu (1957), võ sư sáng tổ lâm bệnh, ông thay người tiếp tục huấn luyện cho các môn sinh cao đẳng, đồng thời mở thêm võ đường ở đường Trần Khánh Dư (Tân Định), Sư Vạn Hạnh (sát chùa Ấn Quang), Moulin Rouge (đường Trần Hưng Đạo)… Tháng 4 năm 1960, trước lúc qua đời, võ sư sáng tổ đã giao nhiệm vụ chưởng môn lại cho ông. Do tình hình thời sự, những năm đầu thập niên 60, võ sư Lê Sáng phải lên tận Buôn Mê Thuộc làm ăn và mãi đến cuối năm 1963, khi các võ phái ở Sài Gòn được phép hoạt động trở lại, ông mới quay về, bắt tay vào việc củng cố lực lượng, định hướng khôi phục và phát triển môn phái. Là môn đệ trưởng tràng, sát cánh cùng võ sư sáng tổ khoảng 20 năm trường, võ sư Lê Sáng đã tiếp thu những tư tưởng võ đạo và võ thuật của sáng tổ một cách sâu sắt nhất. Trên cơ sở đó, với cương vị chưởng môn và bằng uy tín cá nhân, ông đã quy tụ nhiều cộng sự (võ sư, thân hữu…) tâm huyết và đã lãnh đạo môn phái vươn lên thật mạnh mẽ - Vovinam có mặt hầu hết tại các tỉnh miền Nam và lan rộng sang một số nước ở châu Âu - trong thời gian từ đầu năm 1964 đến đầu năm 1975. Những năm đầu khôi phục môn phái, dù cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, nhưng song song với chỉ đạo phong trào, mỗi ngày ông vẫn trực tiếp huấn luyện hàng 10 giờ cho nhiều đối tượng khác nhau; vậy mà đêm đêm vẫn còn chong đèn viết sách để hệ thống lại những tư tưởng võ học của sáng tổ; và qua kinh nghiệm thực tiễn của mình, ông đã bổ sung vào chương trình huấn luyện nhiều đòn thế mới. Bên cạnh đó, ông còn được bầu làm Tổng thư ký Tổng cuộc Quyền thuật miền Nam Việt Nam và Thủ quỹ Ủy ban Olympic miền Nam Việt Nam trong nhiều năm.
Từ cuối thập kỷ 80 đến nay, là người lãnh đạo tinh thần của Vovinam-Việt Võ Đạo, với chủ trương Thuận thiên – Hòa nhân, võ sư chưởng môn Lê Sáng luôn hướng dẫn và hỗ trợ những hoạt động chuyên môn của môn phái ở các nơi, trực tiếp khảo thí các môn sinh cao đẳng; đồng thời tiếp tục nghiên cứu để phát triển hệ thống lý luận và hệ thống kỹ thuật của môn phái phù hợp với xu thế của thời đại.
Chẳng những giỏi võ, có khả năng kinh doanh - từng là chủ tiệm đóng giày Phi Điệp (1950-1954), chủ nhà in và nhà xuất bản Nguồn Sống (1953-1954) ở Hà Nội - và năng lực lãnh đạo tốt, võ sư chưởng môn Lê Sáng còn là một con người tài hoa. Bằng những nét chữ bay bướm, đẹp mắt và rõ ràng, ông thường sáng tác nhiều bài thơ , mang cảm xúc sâu lắng và tinh thần thượng võ. Một số bài thơ của ông đã được phổ nhạc. Trong đời thường, ông sống ung dung, giản dị, thường giúp đỡ bạn bè và cư xử chân tình với những người chung quanh. Đối với môn đệ, ông chí tình dạy bảo, thương yêu và dung thứ. Những lúc cha mẹ ốm đau, ông luôn cận kề và chăm lo chu đáo.
Sống đơn thân, không nặng gánh gia đình, thích đọc sách báo, thấm nhuần triết lý phương Đông, và cũng là người môn đệ xuất sắc nhất của cố võ sư sáng tổ Nguyễn Lộc; bằng tài năng và đạo đức của mình, võ sư chưởng môn Lê Sáng đã cống hiến trọn cuộc đời mình cho công cuộc xây dựng và phát triển môn phái Vovinam-Việt Võ Đạo.

NGUYỄN HỒNG TÂM